Gebouwen van architect Jos Donders
- nu en toen -
 

Tilburg: 1867-1960

Wout van Bommel 
(copyright) 

Bronnen: 
Dirk van Alphen, Truus van Bommel Donders, Hans van Dijk, Berry van Oudheusden, Ronald Peeters, Jan Pontzen, Eduard Steenbergen (Kaatsheuvel), Gerard Steijns.

Klik op een foto om een vergroting te zien (internet).
De lijst staat op alfabetische straatnaam volgorde; indien geen plaatsnaam is vermeld is de plaats Tilburg.
De lijst is niet volledig, aanvullingen graag naar mijn Email adres: wout11@chello.nl 
Klik hier voor dezelfde lijst maar dan op bouwjaar-volgorde.

Antoniusstraat 38, 1902, woonhuis.

Besterdring 50-52, 1911, twee woningen in opdracht van  J. Klaassen.

Besterdring 70- 82, 1911, zeven woningen in opdracht van Hombergen Diels. Totaal nieuwe gevels.

Bisschop Zwijsenstraat 83, 1913, woonhuis met kantoor in opdracht van G. Mertens.

Bisschop Zwijsenstraat 88, 1916, drie woningen met broodbakkerij in opdracht van H.M. van Os, broodbakker.

Boomstraat 100-112, 1909, zeven woonhuizen in een rijtje.

Broekhovenseweg 159, 1924, parochiekerk Broekhoven II, H. Familie met pastorie (gesloopt in 1974). Tweede foto van links: tekening Jos Donders.  Derde foto van links: interieur en vierde foto van links: het interieur tijdens de sloop in 1974. 
De toren was "los" tegen de kerk gebouwd. Om te controleren of de toren t.o.v. de kerk zou "verzakken" had Jos Donders met een beitel op ooghoogte een streep op het kerkgebouw en een streep op de toren aangebracht. Zo'n één keer per jaar ging hij kijken of de strepen nog op dezelfde hoogte stonden. (bron: Jan Pontzen)
(Bron foto's: 1ste links en 3de en 4de van links: RHC Tilburg).

Broekhovenseweg 166, 1928, St. Jacobusklooster van de zusters van het Allerheiligst Hart van Jezus (zusters van Moerdijk). Later klooster van de oblaten van de H. Franciscus van Sales. Hierna St. Josephschool en nu acupunctuur zaak.

Burgemeester Damsstraat 25, 1934, woning, wijk Zorgvliet, in opdracht van P v.d. Dobbelsteen.
Villapark Zorgvliet: De nieuwe wijk werd in 1919 ontworpen, in 1934 gedeeltelijk aangelegd en pas eind 1950 afgerond. Het eigenlijke doel van het ontwerp van het villapark was een lokaas voor de vestiging in Tilburg van hoger onderwijs. In 1918 probeerde Burgemeester Vonk de Both, met succes, Dr. Moller's R.K.  Leergangen vanuit den Bosch naar Tilburg te krijgen in de verwachting dat daaruit een katholieke universiteit zou groeien.  Naast een jaarlijkse subsidie van fl 20.000,= en een éénmalige bijdrage van fl 100.000,= stelde het gemeentebestuur ook voor een nieuwe villawijk te bouwen, boven de heersende westenwind, zodat men niet zou hoeven te lijden van de kwalijke uitwasemingen van de fabrieken in het centrum van de stad. Midden in die wijk werd 2,5 hectare gereserveerd voor de gebouwen van de Leergangen. Het zeshoekig ontworpen pleintje aan de huidige Burgemeester Suijsstraat had het voorplein moeten worden van de entree van het gebouw van de Leergangen. Door allerlei redenen zouden de Leergangen uiteindelijk een veel bescheidener huisvestingsplan aan de Bosscheweg realiseren. Toch hield het gemeentebestuur vast aan de oorspronkelijke opzet en karakter van de wijk.  "Breede plantsoenen, ruime pleinen, schitterende lanen met landhuizen"  zoals een prospectus van makelaar van der Meeren in 1934 vermeld. Maar ook: "te midden van het Villapark zijn enkele groepen van gekoppelde woningen geplaatst. Daarmede wordt een meervoudig doel beoogd. Vooreerst is het niet waarschijnlijk, dat binnenkort wel 89 terreinen voor nieuwe villa's zullen worden gevraagd en toch is het spoedig afbouwen van het park gewenscht. Ten tweede ligt het in de loop der dingen, dat niet allen even groote villa's bewonen. Zoo zullen bijv. de jongere gezinnen gaarne in het park in de nabijheid van hun familieleden en vrienden wenschen te wonen, maar daarom nog niet aanstonds een groote villa met ruimeren tuin willen betrekken. Ten derde zal het voor den bewoner en voor den bezoeker gewenscht zijn, als het bouwkundig aspect groote afwisseling vertoont" (uit het ontwerpplan van het villapark van 1920 van architect Jos. Cuijpers).  
(Bron tekst: [23]).
Zorgvlied is uiteindelijk een villawijk geworden met zo'n 1.000 woningen en 2.000 inwoners. De wijk is ruim van opzet met een bijpassende infrastructuur: brede straten met een asfaltverharding, brede trottoirs met grote monumentale bomen en verspreid liggende plantsoentjes. De woning(blokken) van de Hilversumse architect Dudok en die van Jos Donders bepalen samen met het "ouderenpensionaat" Mariëngaarde (in Delftse Schoolstijl) van de archiect Kropholler, in belangrijke mate "het gezicht" van Zorgvlied.
Jos Donders heeft in de volgende straten van Zorgvlied gebouwd: Burgemeester Damsstraat, Burgemeester Janssenstraat, Burgemeester van Meursstraat, Burgemeester Suijsstraat, Schout Backstraat en Schout de Roijstraat.
 

Burgemeester van Meursstraat 24, 26, 28, 30, 35 en 37 en Burgemeester Janssenstraat 7, 8, 9 en 10, 1936, 4 hoekwoningen, twee resp. drie onder één kap, wijk Zorgvlied, in opdracht van Grootels Bouw exploitatie en handelsmaatschappij. De bakstenen zijn in opvallend sierverband gemetseld. De ramen zijn oorspronkelijk in glas-in-lood uitgevoerd. De hoekwoningen hebben een losstaande garage in dezelfde stijl als de woning. 

Burgemeester van Meursstraat 39-43, 1937, drie onder één kap in zelfde stijl als de hoekpanden Burgemeester van Meursstraat en Burgemeester Janssenstraat.

Burgemeester Rauppstraat 16, 1937, vrijstaande woning

Burgemeester Suijsstraat 66-70, 1934, drie woningen onder één kap, wijk Zorgvlied. In samenhang ontworpen met de woningblokken aan de Schout de Roijstraat en de Schout Backstraat. Deze serie woningen waren de tweede die in de nieuwe wijk Zorgvlied werden gerealiseerd.

Capucijnenstraat 47, "Witte Bioscoop",  in 1907 geopend als parochiehuis (architect onbekend) in 1913 door Jos Donders gezichtsbepalend verbouwd tot bioscoop. De bioscoop vertoonde "de betere" films met duidelijke R.K. signatuur. Het was een initiatief van kapelaan Verschuren en bedoeld om het publiek uit de "slechte" theaters weg te houden. Van 1914 tot 1918 werd het gebouw als huisvesting voor gemobiliseerde militairen gebruikt en in 1920 door de gemeente gekocht van de parochie en omgebouwd tot brandweerkazerne (bij de aanpassingen is de gevel geheel veranderd). Nu scouting St. Jan Baptist en een Doe het Zelf garage.  

Capucijnenstraat 51-53, 1905, twee woningen, in opdracht van D. van Amelsfoort, fabrieksarbeider. De woning kan gekocht zijn door een arbeider die door een fabrikant aan zich gebonden was door een loontoeslag in een spaarfonds. Bij pensionering werd zo'n fonds uitgekeerd zodat de arbeider een eigen huis kon kopen. Bij voortijdig vertrek naar een andere fabriek verviel het fonds!

Enschotsestraat 153-155, 1926, twee woningen in opdracht van J. van Hal, reiziger. Gevels geheel vernieuwd.

Goirkestraat 9, 1909, woonhuis in opdracht van Josephus Johannes Mannaerts (vrijgezel) die hier woonde met zijn zus Helena Maria Mannaerts. Gemeentelijk beschermd stadsgezicht (beeldbepalend pand). Nu studentenhuis. Op de historische foto: de tramlijn die voor het huis langs naar Waalwijk loopt. 
Goirkestraat: De Goirkestraat was rond 1900 dé fabrieksstraat van Tilburg met zo'n 10 fabrieken. De bedrijven waren vaak gebouwd op de grond achter de woonhuizen die ruim beschikbaar was omdat de Goirkestraat toen niet in het dicht bebouwde centrum van de stad lag maar één van de verbindingswegen was tussen de 14 gehuchten die pas in begin 1900 tot de stad Tilburg samengroeiden. De Goirkestraat verbond het gehucht Veldhoven met het gehucht de Heikant. Door de Goirkestraat liep van 1881 tot 1937 de stoomtram Tilburg - Waalwijk - 's-Hertogenbosch. Sommige bedrijven groeiden uit tot complete fabriekscomplexen zoals ook de schoenfabriek van de familie Mannaerts. De familie Mannaerts bezat en bewoonde verschillende huizen dicht bij de fabriek in de Goirkestraat.
(Bron historische foto, midden: RHC Tilburg. Historische foto rechts: fotograaf: Brieffies).

Goirkestraat 38-40, 1905, verbouwing van een café in twee winkelhuizen in opdracht van B. van Riel. Sinds 1939 verfhandel Willy Pijnenborg.

Goirkestraat 64 en 66, 1914, winkel, resp. 1912 woonhuis naast de Goirkese kerk. Gemeentelijk beschermd stadsgezicht (beeldbepalend pand). 
(Bron historische foto: RHC Tilburg).

Goirkestraat 85, 1922, woonhuis in opdracht van H. Mannaerts. Gemeentelijk beschermd stadsgezicht (beeldbepalend pand).
Tweelaags baksteen gevels. A-symmetrische gevelindeling met risaliet met topgevel, erker en balkon. Hardstenen speklagen, dorpels en lateibalken. Overkragende goot op klossen. Ingangspartij heeft luifel op consoles. Gekoppelde kozijnen, glas-in-lood bvoenlichten. Schilddak met rode verbeterde Hollandse pannen. Dakkapel, schoorsteen. Gemetselde tuinmuur met ijzeren reling.
Waardering: 
Architectuurhistorisch belang, beschermd stadsgezicht.
(Bron tekst: referentie [6]).

Goirkestraat 87, 1915, woonhuis in opdracht van Joh. Mannaerts. Gemeentelijk beschermd stadsgezicht (beeldbepalend pand). Nu studentenhuis.
(Bron historische foto: RHC Tilburg).
Tweelaags baksteen gevels. Voorgevel heeft symmetrische indeling met vijf traveeen. Middenrisaliet, erker, balkon en een topgevel. Hardstenen plint, lekdorpels. Hoekpilasters. Strekken met sluitstenen. Enkelruits schuiframen met glas-in-lood bovenlicht. Rolluiken op begane grond. Portiek met pilasteromlijsting en paneeldeuren. Gebroken schilddak met leidekking. Dakkapellen met gezwenkte daklijsten. Schoorstenen op rechte en linkerschild. Gootlijst op klossen.
Waardering: 
Architectuurhistorisch belang, beschermd stadsgezicht.
(Bron tekst: referentie [6]).

Goirkestraat 166, Jugendstil, 1907, woning in opdracht van v.d. Schoot. Gemeentelijk beschermd stadsgezicht (beeldbepalend pand). Nu studentenhuis. 
(Bron historische foto: RHC Tilburg).
Eenlaags baksteen gevel, kruisverband. De zijgevels zijn gemetseld in halfsteensverband. Topgevel begrensd door gemetselde pilasters. Voluten enobelisk. Speklagen in gele verblendsteen. Gepleisterde plint, a-symmetrisch. T-schuiframen met segmentboogvormige bovendorpel. Vernieuwde deur in portiek. Gebroken kap met gesmoorde kruispannen en asfaltleien. Bakgoot en fries met rood en gele verblendsteen.  
Waardering: 
Architectuurhistorisch belang en beschermd stadsgezicht. 
(Bron tekst: referentie [6]).

Heuvel 22, Jugendstil, 1913 (nu café Havanna). Gemeentelijk beschermd stadsgezicht (gemeentelijk monument). 
(Bron historische foto: RHC Tilburg).

Heuvelring 102 (voormalig Heuvel 89), Jugendstil, 1908, café met bovenwoning (café-restaurant L. Platte). Rijksmonument.  Het interieur is rond 1970 gewijzigd. Nu Yeti party bar.
Het afgeschuinde hoekpand heeft drie bouwlagen aan de zijde van de Heuvelring en twee bouwlagen op de hoek van de Veemarktstraat. Het dak is plat met schild aan de zijde van de Veemarktstraat, waarop leien in Maasdekking. De gevels zijn opgetrokken uit witte verblendsteen met rode voegen. Plint, dorpels en aanzetstenen zijn van hardsteen. Speklagen en bogen zijn uitgevoerd in bricornasteen. De gevel aan de zijde van de Heuvelring telt twee vensterassen op de begane grond en de etage. De getoogde bovenlichten op de begane grond zijn gedeeld. De stolpvensters van de etage hebben getoogde bovenlichten met sierroedenverdeling. De bovenste etage bevat drie rondboogvensters met verticale roedenverdeling. Tenslotte een rondboogfries met uitkragende houten gootlijst op kwartronde schoren. De hoek met toegangsdeur is afgeschuind. Op consoles hierboven een rechthoekige houten erker met deels vereenvoudigde vensterindeling met gebogen roeden. Op de erker een balkon met smeedijzeren hekwerk. Balkondeuren en zijramen liggen iets terug in de gevel. Dit geveldeel wordt bekroond door lisenen met een deels met gele baksteen gevulde, deels opengewerkte bakstenen balustrade. De hoekstukken eindigen in piramidevormige blokken. Aansluitend op de hoek loopt de gevel aan de Veemarktstraat schuin af boven één van de drie traveeën. De vensters van beide etages komen overeen met die aan de Heuvelring. Boven de twee linkervensters een licht uitkragende houten gootlijst op gesneden houten klossen. Het schuin lopende geveldeel hiernaast wordt geaccentueerd door een hardstenen lijst met hieronder getrapt klimmende blokken. Verder een klimmend rondboogfries en lisenen met decoratieve bekroningen.
Waardering:
Het pand is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorisch belang als voorbeeld van de sociaal-economische ontwikkeling, in het bijzonder de opbloei van de horeca rond de eeuwwisseling. Het heeft architectuurhistorisch belang vanwege de toepassing van een regionale variant van de Art Nouveau en als voorbeeld van het werk van de architect Donders. Het gebouw is belangrijk vanwege de gaafheid van het exterieur en in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de stedelijke omgeving. 
(Bron tekst: referentie [21]).

Heuvelring 104 (voormalig Heuvel 87), Jugendstil, 1908, woonhuis in opdracht van Jan van Eijndhoven, handelaar in bouwmaterialen.  Rijksmonument. (nu café tapperij de Lamme Goedzak).
(Bron historische foto, Heuvelring 104 en 102: RHC Tilburg).
Het tweelaagse pand met souterrain heeft een afgeplat zadeldak met de nokas loodrecht op de straat, gedekt met verbeterde zwarte Hollandse dakpannen. De gevel is met uitzondering van de hardstenen onderpui opgetrokken uit rode verblendsteen. De speklagen en de topgevel zijn gepleisterd. Links bevinden zich twee vernieuwde deuren in een portiek. In het metselwerk is hierboven een ontlastingsboog met sluitsteen aangebracht. Boven de ingang op elke etage een schuifvenster met latei en ontlastingsboog. Rechts van de ingang een getoogd kelderraam, gescheiden door een deelzuiltje dat de aanzet vormt tot een grote erker. De gevel wordt gedomineerd door deze excentrisch geplaatste segmentvormige erker over twee verdiepingen, geplaatst in een over het gehele pand lopende ondiepe rondboognis. Hierboven een vereenvoudigd ijzeren balkon met terugliggende balkondeuren met gebogen roeden en ramen rondom. In de topgevel is het jaartal "1908" opgenomen. Tussen brede kopstukken is een smeedijzeren Jugendstilhekje geplaatst. De topgevel loopt links in een vloeiende boog af tot de hoogte van de gootlijst van het belendende pand.
Waardering:
Het pand is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorisch belang als voorbeeld van de sociaal-economische ontwikkeling, in het bijzonder de uitgroei en functieverandering van de bestaande straten. Het heeft architectuurhistorisch belang vanwege de toepassing van een regionale variant van de Art Nouveau en als voorbeeld van het werk van de architect Donders. Het gebouw is belangrijk vanwege de gaafheid van het exterieur en in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de stedelijke omgeving. 
(Bron tekst: referentie [22]).

Heuvelstraat 21 en 21A, Jugendstil, 1910, winkel met werkplaats in opdracht van Jos de Bont, in 1910 al aangepast in opdracht van J. van Bommel. Nu de Visscher Seafood en Libertel city point.

Heuvelstraat 23 en 23A, 1934, twee winkelpanden in opdracht van Jos v.d. Brekel. Nu parfumerie Douglas.
(Bron historische foto Heuvelstraat 23 en 21: RHC Tilburg).

Heuvelstraat 113 (vroeger Markt 34), Art Nouveau, 1909, winkel met bovenwoningen. Rijksmonument. Het pand is, evenals de buurpanden, zo hoog gebouwd vanwege de hoge grondprijs. Nu damesmodezaak Backstage. Foto rechts: De Markt op zondag na de mis in de Heikese kerk.
(Bron historische foto: RHC Tilburg).
Vierlaags met zolderverdieping. Strengperssteen. Hardstenen lekdorpels, bewerkte lateibalken, speklagen. Erker met plat en balkon met houten staanders (bewerkt) en siersmeedijzeren balustrade. Houten kozijnen, vaste hardstenen kalven en veelruits bovenlichten. Persiennes. Zadeldak met grote afsteek aan de achterzijde rode daktegels. Dakkapel metlessenaardak. Gemetselde schoorsteen met ezelsrugafsluiting.
Waardering: 
Architectuurhistorisch belang, gevelwandwaarde. 
(Bron tekst: referentie [6]).

Hoefakkerstraat 70-72, 1908, twee woningen voor A. Basters. Gevel nummer 70 (links op foto) totaal veranderd.

Hoevenseweg 2, 1921, pastorie van de parochie Koningshoeve (zie kerk onder Lourdesplein), in opdracht van bouwpastoor A. Aelen uit Oss.

Kloosterstraat ?, 1931, huishoudschool in opdracht van de Zusters van Liefde (gesloopt?). De Nieuwe Tilburgsche Courant van 3 october 1931 schrijft: "Een kloek gebouw. In de benedenverdieping zijn o.a. ondergebracht een strijk- en mangelkamer en een waschlokaal. Verder treft men er een drooglokaal, een met fornuizen, gasovens en gaskomforen uitgeruste keuken, een koelruimte met vliegen- en ijskasten en tenslotte een naaikamer. De 1ste verdieping bevat in hoofdzaak drie naaikamers. Bevreemding wekt het bij den bezoeker wel, dat wijl alles verraadt, dat practische bruikbaarheid een factor is geweest, de trap geheel uit marmer bestaat. Voorts valt het ook wel op dat voor de vloeren in de diverse kamers verschillende materialen gebruikt zijn. Hier is het terazzo, daar hout, ginds weer linoleum enz. Dit alles geschiedde met opzet opdat de leerlingen op velerlei materialen de poets-, schuur- en boenkunst der huisvrouw zullen kunnen leeren. Dat door huishoud-onderwijs in een groote behoefte wordt voorzien blijkt wel uit het feit dat de dagschool door 131 meisjes en de avondschool maar even door 300 meisjes bezocht wordt. Door de nieuwe school zullen de zusters nog beter dan tot nu toe steeds het geval geweest is haar krachten aan desen tak van onderwijs kunnen besteden, niet alleen tot heil van het individu maar tot welzijn van de heele samenleving, meer speciaal wel de Tilburgsche".

Korvelseweg 86, 1907, winkelhuis met slagerij in opdracht van J.W. van Gorp.

Korvelseweg 95-99, 1931, woning, winkelhuis en bovenwoning in opdracht van A. Kruijsen. Nu Daihatsu autoshowroom met bovenwoningen. In 1922 werd hier een pand gebouwd door architect v.d. Weegen. In de omschrijving van Jos Donders uit 1931 staat o.a. " het werk bestaat in het sloopen van een winkelhuis met aanhoorigheden en een woonhuis, en het oprichten van een woning, een winkelhuis en een bovenwoning".

Langestraat 55-57, Art Nouveau, 1909, woonhuizen gebouwd in opdracht van Louis en Henry Bergmans, de gevels vormen een geheel. Gemeentelijk beschermd stadsgezicht (beeldbepalend pand). 
Tweelaags baksteen, kruisverband. Rode en lichtgekleurde baksteen. Twee topgevels. Hardstenen basement, speklagen, lekdorpels en lateien. Gevel is symmetrich met twee risalerende gedeeltes met topgevels met stijl en tegelwerk. Enkelruits schuiframen met bewerkte afgeschuinde lateien en veelruits bovenlichten. Balkondeuren in kozijnen met zij- en bovenlichten. Eenvoudige houten deuren. Zadeldak met nok evenwijdig aan de straat en voorzien van rode kruispannen. Topgevels hebben steekkapjes. Dakgoot op geprofileerde klossen. Houten balkons met houten balkonhekjes met jugendstilmotieven.Slechte staat van onderhoud. Opvallende detaillering. 
Waardering: 
Beeldbepalend, Architectonisch belang. Beschermd stadsgezicht.
(Bron tekst: referentie[6]).

Langestraat 67 hoek Heuvelstraat 109, vroeger Markt 35, 1910, winkel. Gevel aan Langestraat en gevel aan Heuvelstraat.  Vroeger Bergmans boekhandel, nu Point Cadres lijstenwinkel. Gemeentelijk beschermd stadsgezicht (beeldbepalend pand). Foto rechts, omstreeks 1913: van 1913 tot 1917 werd boven de boekhandel de openbare leeszaal (foto) en bibliotheek gevestigd. 
(Bron historische foto's: RHC Tilburg).

Nazarethstraat 18 - 48, Jugendstil, 1916, voogdijgesticht voor jongens onder leiding van de fraters van Tilburg. Nu ingericht als woningcomplex van éénpersoons flats. Het 140 meter lange gebouw kwam tot stand op initiatief van de 'Vereeniging Liefdewerk voor Kinderbescherming'. De strakke regelmaat van de gevel wordt slechts onderbroken door de ingangspartij onder rondboog en een brede risaliet met een portiek. In 1923 bouwde Jos Donders hier ook een klooster in opdracht van het bestuur van huize Nazareth. Foto's rechts: resp. de recreatiezaal en de speelplaats.
(Bron historische foto's: RHC Tilburg).

Nijverstraat 127 en 129, 1909, woningen. Gevel nr.129 compleet vernieuwd. Plattegrond: Jos Donders.
Nijverstraat: De Nijverstraat behoort tot de eerste straten in Tilburg waarbij de nieuwe regels van de Woningwet van 1901 werden toegepast. Deze woningwet was gemaakt om een einde te maken aan misstanden in de woningbouw voor met name de arbeiders. Vanaf het begin (1905) waren alle huizen in de 12 meter (gevel tot gevel) brede straat, op het gas- en waternet aangesloten. Er is gebouwd voor particulieren (beter geschoolde arbeiders, voor een deel werkzaam bij de spoorwegwerkplaats, of de kleine middenstand) en door de nog jonge woningbouwverenigingen.  Het basistype van de woningen uit de periode 1905-1920 bestaat uit een éénlaagse woning met aan de achterzijde een uitbouw . Variaties hebben vooral betrekking op de vorm van het dak en de decoratie van de voorgevel. Een mansardedak, met aan de voor- en achterzijde een geknikt dakschild, komen het meest voor, maar ook zadel- en schilddaken werden toegepast. In de meestal sobere voorgevels werden overwegend elementen van de neorenaissance toegepast. De meeste woningen hadden een topgevel boven de entree. In het dak was vaak, naast het raam in de topgevel hooguit nog een dakraam aanwezig. Ook de indeling volgde doorgaans een vast schema: vanuit een smalle gang aan een zijde van het huis waren de voor- en achterkamer bereikbaar. Beide kamers waren van elkaar gescheiden door kasten en schuifdeuren. De achterkamer, waar zich het dagelijks leven vooral voltrok, had in de muur onder de trap enkele bedsteden. De verdieping bereikbaar via een trap in het verlengde van de gang, was bij oplevering meestal ongedeeld. De uitbouw achter de huizen werd ingenomen door een keuken, bijkeuken en, bereikbaar via de "plaats",  een privaat dat was aangesloten op een beerput.
(Bron tekst: [8]).

Noordstraat 32-34, hoek Utrechtsestraat, 1909, winkelhuis (koperslager - installateur) met een heerenhuis in opdracht van Mejuffrouw Weduwe G. Boïnk Meyer. Gevel aan Noordstraat en gevel aan Utrechtsestraat. Tekening rechts: blauwdruk van een tekening van Jos Donders.
(Bron historische foto: RHC Tilburg).

Noordstraat 88, Jugendstil, vóór 1917, woning. (De huizïen Noordstraat 88 en 92 zijn identiek, maar in spiegelbeeld, in opdracht van de aannemers Hermanus Josephus Weijers en Adrianus H. Weijers die de panden ook bouwden en bewoonden. Typerende Jugendstil sluitstenen boven de voordeur. 
(Bron historische foto: RHC Tilburg).

Oude Dijk 9, 1931, St. Theresia-Lyceum, later Pedagogische Academie, nu St. Jozef-MAVO. Rijksmonument. Bijzondere architectuur in expressionistische stijl. De voorgevel met golvend metselwerk met in het midden een dominante halfronde erker met glas-in-lood raam heeft trekken van de Amsterdamse school . Foto rechts: eerste steenlegging, v.r.n.l.: Piet Joszoon Donders, Jos Donders. 
Oorspronkelijk was de school direct aangesloten op het Moederhuis van de Zusters van Liefde, Oude Dijk 1. Sinds 1991 is het verbindende drielaagse deel geamoveerd, deels voor een entree tot het stadspark, deels voor de bouw van een nieuwe gymzaal. 
De Nieuwe Tilburgsche Courant van 3 oktober 1932 schrijft o.a.: "Het is gelegen recht tegenover de Van Doorenstraat zoodat men reeds vanaf de Zwijsenstraat op den wel bizonder opvallenden voorgevel kijkt. Vooral trekt deze de aandacht door de langs alle verdiepingen aan één stuk doorloopende glas-in-lood raam (noot WvB: voorstellende de H. Theresia van Lisieux en de H. Jozef met verschillende symbolische voorstellingen waaronder die van kunst en Wetenschappen, ontwerp Jan Joszoon Donders), welks geflankeert wordt door wat we "kollommen" zouden willen noemen omdat we geen betere benaming kunnen vinden voor deze, ons nog onbekende bouwwijze. De heele voorgevel krijgt hierdoor een forsch uiterlijk waar men in den beginne wel wat onwennig tegenaan kijkt doch, dat het bij nadere beschouwing toch heel goed doet. En iets aparts is het in ieder geval !"
(Bron foto midden, 1985: RHC Tilburg). 
Het drielaagse gebouw heeft een L-vormige plattegrond en is opgetrokken uit machinale baksteen met siermetselwerk. De daken zijn plat. De oostelijke voorgevel staat in de as van de Van Doorenstraat en wordt gekenmerkt door een vrijwel gesloten front. De begane grond heeft als sokkel vooral een horizontale belijning. Deze is te zien in de terugspringende baksteenlagen en in de doorlopende betonnen latei annex luifel boven de entree in het midden. Links van de ingang twee tweeruits ramen, rechts vier gekoppelde zesruits vensters. De vensters zijn voorzien van een stalen roedenverdeling. De eenvoudige dubbele deuren worden geflankeerd door een gewelfd deel met daarnaast plateaus voor plantenbakken. Op de linker is een -onleesbaar geworden- gevelsteen ingemetseld. Het gewelfde deel heeft reliëfmetselwerk en strekt zich uit over de gehele hoogte van de gevel. Hiertussen, boven de ingang, bevindt zich een halfronde erker met stalen roedenverdeling. Het bovendeel is plat: een gemetseld kruis tussen het siermetselwerk bekroont de erker. Aan weerskanten van dit middendeel boven de begane grond heeft de gevel golvend metselwerk. Deze golven lopen aan elke zijde uit in vijf hoog in de gevel tussen pilasters geplaatste ramen. De ramen rechts zijn nog voorzien van een glas-in-lood vulling. Tussen de witte betonnen cordonlijst hierboven en de uitkragende houten gootlijst is een meanderrand in reliëfmetselwerk zichtbaar. De noordelijke zijgevel heeft acht traveeën met grote stalen kozijnen in zestienruits roedenverdeling. Het benedendeel is openslaand, het bovendeel heeft klepramen. De vensters van de lokalen hebben betonnen lateien. De zuidelijke zijgevel heeft behalve de ramen van de klaslokalen, in de eerste travee spleetvensters tussen lisenen. Hierachter bevindt zich het trappenhuis. In de hoek tussen het frontgebouw en het achterste deel is er op de begane grond een leeg naoorlogs nisje. Rechts van de voorgevel is er een eenlaags deel onder plat dak, voorzien van een drieruits raam en het haaks op het frontgebouw staande deel is eveneens drielaags maar heeft een lagere verdiepingshoogte, waardoor de daklijn lager uitkomt. Het deel is vier traveeën diep en tien vensterassen lang. Op de zuidwestelijke hoek staat een slanke bakstenen schoorsteen met een betonnen dekplaat. De ramen hebben dezelfde vorm als het hoofdgebouw. In de achtergevel zijn drie dubbele deuren geplaatst. Het interieur heeft een tochtportaal. Hierboven, in de ronding van de erker, een beeld van St. Jozef met Kind. De gang is een middengang met aan beide zijden lokalen. Alle vertrekken zijn gemoderniseerd. De half transparante erker verlicht de middengang van alle verdiepingen. De openbare ruimte bezit authentieke onderdelen. De genoemde erker wordt op elke etage afgeschermd door een ijzeren sierhekje met spiraalkrullen. De vloeren van de gangen zijn mat beige betegeld met een grijze rand. De lambrizering bestaat uit glanzend geglazuurde zachtgele tegels met vijf zwarte smalle sierranden en een brede zwarte sluitband. De aansluiting bij de vloer is afgerond, voor een betere hygiëne. De plafonds van de gangen zijn versterkt met betonnen balken met afgeschuinde zijden.
Links van de voordeur is er een gang die naar het brede trappenhuis leidt. De bordestrap is uitgevoerd in granito. De trapleuning is van hout, de ijzeren balustrade heeft sobere geometrische decoratie.
Waardering:
De school is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorisch belang als voorbeeld van een sociaal-economische en culturele ontwikkeling, in het bijzonder de stichting en groei van katholieke congregaties en hun zorg voor onderwijs en charitas, weerspiegeld in de geleidelijke groei van het complex, dat tevens van belang is als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van de congregatiekloosters. Het object is een goed voorbeeld van een technische en typologische ontwikkeling. Het pand is architectuurhistorisch waardevol vanwege de stijl en de plaats in het oeuvre van de architect. Het gebouw is een essentieel onderdeel van het grotere kloostergeheel en van bijzondere betekenis voor het aanzien van de stad. Het schoolgebouw is belangrijk vanwege de architectonische gaafheid van in- en exterieur. 
(Bron tekst: referentie [22]).

Oude Hilvarenbeekseweg 38, 1905, boerenhofstede (langgevelboerderij) met bijgebouwen in opdracht van A. Poulussen. Rijksmonument. Het linkerdeel omvat het woonhuis met in de erachter gelegen uitbouw een (nu verdwenen) inpandige oven en bakkerij. In het rechterdeel van het pand werd een koestal ingericht. In 1943 werden enkele wijzigingen aan de mestafvoer in de stalvloer uitgevoerd.
Rechts van de boerderij staat een varkensstal annex schuur die in 1912 wed gebouwd, ook naar ontwerp Jos Donders. 
Eenlaagse bakstenen langgevelboerderij onder zadeldak. Het dak van de boerderij is, uitgezonderd een deel van het dakschild van de stal dat aan de voorzijde is gedekt met romaanse pannen, geheel gedekt met zwarte kruispannen. Op het dakschild aan de voorzijde van het woonhuis twee vierpans dakramen, op de stal een (vernieuwd) negenpans dakraam.
Het woonhuis heeft in de voorgevel een symmetrische gevelindeling bestaande uit vier vensterassen. In drie assen een getoogd, gedeeld openslaand venster met achtruits bovenlicht, het geheel onder getoogde strek met aanzetten uit witte strengpersstenen en hardstenen dorpel. De paneelluiken naast de vensters zijn vernieuwd. In de derde as een ondiep getoogd portiek onder segmentboog waarin een vernieuwde paneeldeur met achtruits bovenlicht en hardstenen dorpel. De strengpers aanzetten van vensters en deur zijn door middel van strengpersbanden verbonden tot een cordonlijst. Het woonhuis heeft een geprofileerde hardstenen plint. Aan de bovenzijde van de voorgevel bevindt zich een bakgoot op geprofileerde klossen.
Onder de goot van het woonhuis een sobere bakstenen lijst en een met strengpersstenen afgewisselde bakstenen sierrand. Rechts van de deur een gevelsteen met opschrift 'Ant. Paulusse / 23-2-1912'. In de linkerzijgevel op de begane grond een grote koekoek met twee rechthoekige gedeelde en openslaande tweeruits keldervensters onder rechte strek. Hierboven het tot de opkamer behorende, in oude stijl vernieuwde gedeelde openslaande venster met achtruits bovenlicht onder getoogde strek. Op de verdieping twee openslaande vierruits vensters met hardstenen dorpel onder rechte strek. Het dak heeft aan deze zijde, evenals boven de andere zijgevel, een overstek op klossen, afgezet met geprofileerde windveren. Op de top een uitkragende geprofileerde schoorsteen met decoratief metselwerk. Op de scheiding van woonhuis en stal en op de andere geveltop eveneens een dergelijke schoorsteen.
De aangrenzende stal bezit in de symmetrisch ingedeelde voorgevel drie vensterassen met in de oude vorm vernieuwde getoogde zesruits vensters onder getoogde strek met hardstenen dorpels. Dergelijke vensters komen eveneens in de andere muurdelen van de stal voor. Onder de dakvoet een tand- en muizentandlijst. Aan de bovenzijde wordt de gevel afgesloten door middel van een eenvoudige bakgoot. In de rechterzijgevel op de begane grond twee getoogde vensters zoals in de voorgevel. Hierboven een opgeklampt hooiluik met houten dorpel temidden van twee zesruits schuifvensters met hardstenen dorpel, alle onder rechte strek. In de achtergevel van het stalgedeelte een opgeklampte gedeelde deur onder korfboog met aan weerszijden twee vensters als voor, zij het hier met bakstenen dorpels. Rechts hiervan een opgeklampte deur onder strek. In de achtergevel van het woongedeelte een klein openslaand venster met bakstenen dorpel onder strek, een later ingezet drieruits venster met dito bovenlicht waarboven een later geplaatste dakkapel onder plat dak met twee vierruits openslaande vensters. De linkerzijde van de achtergevel wordt ingenomen door een uitbouw onder zadeldak met lichte overstek op geprofileerde klossen, gedekt met kruispannen. Uitbouw en woonhuis zijn toegankelijk via een klein uitgebouwd portaal met een aan het dakschild van de uitbouw aansluitend lessenaarsdak. In het portaal een openslaand venster met bakstenen dorpel en een overigens vernieuwde deels beglaasde deur. In de zijgevel van de uitbouw respectievelijk een gedeeld en een klein openslaand venster. In de achtergevel een klein openslaand venster. De uitbouw is voorzien van een lage schoorsteen.
In het interieur is de indeling nagenoeg ongewijzigd. Op de begane grond achter de voordeur een centrale gang met aan weerszijden een kamer. In de voorkamer, links van de gang, een eenvoudige zwartmarmeren schouw. De kamer rechts, met bedstee, is middels een later ingebrachte boog verbonden met de erachter liggende woonkeuken welke tegenwoordig van de centrale gang is gescheiden door een later geplaatste muur. In de woonkeuken bevindt zich tevens nog de ombouw van de voormalige schouw, volgens de eigenaar in de jaren '30 met hout gedicht, en enkele kasten. Een deur leidt van hieruit naar de stal. Links in het woonhuis twee kelders met vlakke gestucte zoldering gedragen door stalen H-balken en een vloer met rode plavuizen. Boven de kelders een opkamer met nog aanwezig een dubbele bedstee. Voor zover kon worden nagegaan zijn alle deuren en kasten nog voorzien van de oorspronkelijke paneeldeuren. In de achter het woonhuis gelegen uitbouw is de voormalige oven verbouwd tot toilet. In de stal een deels, in verband met de mestafvoer verlaagde betonnen vloer. Hier is zichtbaar dat de bovenverdieping wordt gedragen door stalen H-balken waarvan de zijden zijn opgevuld met hout. Op de bovenverdieping, boven het woonhuis twee oorspronkelijke deels met kraaldelen betimmerde kleine kamers met eenvoudige paneeldeuren. De overige kamers op de bovenverdieping zijn later (vanaf ca. 1947) tot stand gekomen. In de schoorsteen op de verdieping een metalen 'spekklep' voor het roken van eetwaren.
Eenlaagse bakstenen varkensstal annex schuur onder zadeldak met overstek, aan de straatzijde gedekt met oud-Hollandse pannen, aan de zijde van het erf met verbeterde oud-Hollandse pannen. In de voorgevel, grenzend aan het erf, verleent een opgeklampte dubbele poort toegang tot de schuur waarin onder andere nogaanwezig een uit ruw behakte repels opgebouwde Hollandse stal. Rechts van de poort een (later ingezet) klein vierkant venster en twee opgeklampte deuren waarvan de linker werd geplaatst in 1949. De deur rechts geeft toegang tot het bakhuis met in het interieur sporen van de later uitgebroken bakoven. De vloeren in de gehele stal zijn in beton uitgevoerd. Uiterst rechts in de voorgevel een vast zesruits venster met betonnen dorpel. In de top van de rechterzijgevel een klein opgeklampt hooiluik. In de linkerzijgevel twee opgeklampte, horizontaal gedeelde poortjes met oorspronkelijk hang-en sluitwerk, het geheel onder rollagen. Daarboven een vierruits venster met bakstenen afzaat. In beide zijgevels enkele eenvoudige steekankers. De achtergevel is blind.
Waardering:
Het object is van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde als een destijds met moderne materialen uitgevoerde langgevelboerderij. Het object is tevens van belang vanwege de ensemblewaarden als essentieel onderdeel van een groter geheel dat cultuur- en architectuurhistorisch van nationaal belang is door de aanwezigheid van enkele belangrijke en gave bijgebouwen. 
De stal is van algemeen belang vanwege de ensemblewaarden als essentieel onderdeel van een groter geheel dat cultuur- en architectuurhistorisch van nationaal belang is. Het object is bovendien van belang vanwege de gaafheid van zowel in- en exterieur.
(Bron tekst: referentie [22]).

Oude Langstraat 66, 1905, woonhuis/boerderij met bijgebouwen in opdracht van Weduw J. van Esch.
In plaats van de gebruikelijke langgevelboerderij met inpandig bedrijfsgedeelte, ontwierp architect Jos Donders een vrijstaand dorpswoonhuis met een ambachtelijk-traditioneel voorkomen met achtergelegen stal en karloods. In de jaren (negentien)dertig werd de boerderij ingesloten door de nieuwe wijk de Havervelden.
(Bron tekst: referentie[7]).

Oude Lind 32 (voorheen Goirke 75 en Julianapark 75), 1913, villa gebouwd in opdracht van schoenfabrikant Josephus H.C. Mannaerts die er woonde tot 1929. Foto rechts: zijaanzichttekening van de villa getekend door Jos Donders.  Volgende bewoners: ir. A.C. Ouborg, H.A. Kaag, professor aan de handelshogeschool, R.Th. Luijckx, leraar aan de rijks-h.b.s., huisarts Van Oss en nu huisarts Broeders. Door de aanleg van de Ringbaan Noord kwam de villa geisoleerd te liggen van het Julianapark. Voor het huis liep de tramlijn Tilburg-Waalwijk.
(Bron historische foto rechts: RHC Tilburg).

Pater Dondersstraat 16, 1923, kapel Peerke Donders. Gebouwd als een houten noodkapel op de geboortegrond van Petrus Donders op initiatief van pastoor Van de Veerdonk van de Heikant. De kapel is eenvoudig ingericht, langs de wanden hangen prenten met voorstellingen uit het leven van Peerke.  
Peerke Donders is in 1809 geboren en stierf in 1887 aan melaatsheid in Suriname. Als arme weverszoon gaat hij als "knecht-student" naar het seminarie Beekvliet in St. Michiels Gestel. Eenmaal priester gewijd vertrekt hij naar de missie in Suriname waar hij al gauw zielzorger en verpleger wordt van door de maatschappij uitgestoten melaatsen in een "gouvernements etablissement" buiten Paramaribo. Al tijdens zijn leven wordt hij door velen als een heilige beschouwd. In 1982 wordt hij Zaligverklaard in Rome door Paus Johannes Paulus II. 
Peter Anton Donders, landbouwer, gestorven in 1655 in Tilburg is de gemeenschappelijke voorvader van Peerke (6 generaties terug) en Jos Donders (8 generaties terug).
(Bron twee historische foto's rechts: RHC Tilburg).

 Piusstraat 26 h-m, Jugendstil, 1915, dubbel herenhuis. De eerste steen is gelegd door Jacques Wagemakers een kind van de bloemist Alphons Wagemakers. Het pand is gebouwd daar waar de ouders van Alphons een boomkwekerij hadden. (Omdat zijn moeder na de dood van zijn vader hertrouwde met Peter Teeuwen, heette de zaak Teeuwen-Wagemakers; hun bloemenwinkel was gevestigd naast het woonhuis aan de Piusstraat).  In 1942 is een Mariabeeld in terra-cotta kleur, ontworpen door Jan Joszoon Donders, tegen de gevel geplaatst. Het beeld werd geschonken door de parochianen van de Heuvel. 
Met de toepassing van ronde elementen, zoals de erkers en meer nog de ronde topgevels, wijkt Donders af van zijn reguliere werk, dat zich kenmerkt door een meer strakke, rechte vormgeving. De ronde vorm wordt herhaald in de gebogen cordonlijst boven de deuren, de velden in de topgevels en de uitbuikende dakgoot daartussen.
(bron tekst: referentie[7]).

De Schans 32 (Heikant), 1911, patronaatsgebouw met schansmuur en hekwerk, gelegen aan in oorsprong middeleeuws driehoekig plein. Rijksmonument. Het patronaat, in neorenaissancestijl, is gebouwd onder het pastoraat van H. v.d. Veerdonk.  Aanvankelijk was het gebouw toegewijd aan Johannes Berchmans, patroon van de jeugd. Toen Peerke Donders in 1913 "eerbiedwaardig" werd verklaard door Rome werd het gebouw toegewijd aan Petrus Donders en werd een gevelbeeld van hem boven de ingang geplaatst. Het is veel later verplaatst naar het kerkhof van de Heikant en, recent, weer teruggeplaatst. Van 1967 tot 1981 wordt het patronaat gebruikt als filiaal van de openbare bibliotheek. Het is nu in gebruik bij een gymnastiekvereniging.
(Bron historische foto: RHC Tilburg).
Eenlaags. Baksteen, kruisverband. Symmetrische gevelindeling met rondbogigemuuropeningen, hoekpilasters. Hardstenen plint en lekdorpels en waterlijstjes. Topgevel met baksteenfries. Rondbogige kozijnen met veelruits bovenlichten in voorgevel. Kruiskozijnen (segmentboogvormig) in de zijgevel. Rondbogige blindnis met hardstenen sokkel, waarop een beeld staat. Zijgevels hebben segmentbogige muuropeningen muurdammen. Zadeldak met gesmoorde muldenpannen. Schansmuur met ezelsrug en smeedijzeren spijlenhek.
Waardering: 
Architectorisch, achitectuur- en cultuurhistorisch belang. Ensemblewaarde, markante ligging.
(Bron tekst: referentie[6]).

Schout Backstraat 1-25, 1934, twee woningblokken, vijf onder één kap, wijk Zorgvlied in opdracht van de gebroeders Segers. In samenhang ontworpen met de woningblokken aan de Schout de Roijstraat en de Burgemeester Suijsstraat. De aannemer van ging failliet tijdens de bouw van de twee woningblokken aan de Schout de Roijstraat. Op het bestek van de woningen aan de Schout Backstraat werd vervolgens bezuinigd (bijvoorbeeld: geen kelder) en de woningen werden door een andere aannemer afgebouwd. De woningen (op één na) werden samen met die van de Schout de Roijstraat verkocht aan van Iersel (van "Kwatta" uit Breda) die de woningen verhuurde. Pas rond 1970 werden de woningen aan particulieren verkocht.

Schout de Roijstraat 14-26, 1934, twee woningblokken, drie onder één kap resp. vier onder één kap, wijk Zorgvlied in opdracht van de gebroeders Segers.  In samenhang ontworpen met de woningblokken aan de Schout Backstraat en de Burgemeester Suijsstraat.

Schouwburgring 200, voorheen hoek Lange Schijfstraat Bredaseweg, 1906, concertzaal "Pas Buiten", in opdracht van A. Verbunt caféhouder aan de Bredaseweg. Nu partycentrum Carrefour. Het café rechts op de foto was waarschijnlijk het al bestaande café  van Verbunt.

Sint Josephstraat 73, 1906, woonhuis in opdracht van A. Vennix.

Sint Josephstraat 89-91, 1908, twee woningen voor J. B. Kriellaers, landbouwer.

Spoorlaan hoek Langestraat, 1908, gezichtsbepalende verbouwing in opdracht van hotelhouder Antonius Broeckx . Het pand was al bekend als café Suisse in 1879. Inmiddels gesloopt voor kantoornieuwbouw. 
(Bron historische foto: RHC Tilburg).

Tivolistraat 4, 1925, woonhuis. Later is hier het conservatorium (ontworpen door architect van Bonsel) aan vast gebouwd.
(Bron historische foto: RHC Tilburg).

Tivolistraat 43 - 45, 1909 met uitbreiding 1914., fraterhuis het H. Hart van Jezus met laat-neogotische kapel en Andreasschool, de tweede school van de parochie Heuvel (het geheel is gesloopt in 1981). (Bron foto: RHC Tilburg).

Veemarktstraat 33, 1924, patronaatsgebouw met op de bovenste verdieping de kapel St. Jozef, behorend bij de Heuvelse parochie. Rijksmonument.
Het patronaatsgebouw heeft een rechthoekige plattegrond. Het is in hoofdzaak tweelaags met aan de straatkant een zolderverdieping. Aan de achterkant bevindt zich een eenlaags gedeelte met een kleine zolderverdieping. Het geheel wordt gedekt door schilddaken met een tuitgevel aan de Veemarktstraat. Het dak is voorzien van verbeterde oud-Hollandse grijze pannen. Op de nok een vierkante spitse dakruiter met een smeedijzeren kruisbekroning.
De ruiter is gedekt door leien. De symmetrisch opgebouwde voorgevel omvat drie traveeën, die van elkaar gescheiden worden door gemetselde lisenen welke aan de bovenzijde door een natuurstenen band met gestileerde voluten als hoekelementen aan elkaar gekoppeld worden. De buitenste traveeën bevatten een entreepartij met strakke dubbele houten paneeldeuren met bovenlicht. Op de tweede bouwlaag heeft de linkertravee twee smalle hoge vensters waarvan de ramen middels roeden in vieren verdeeld zijn. De middentravee heeft op de eerste en tweede bouwlaag een vrijwel identieke vensterpartij met twee smalle vensters naast elkaar, elk met een enkelruits raam en bovenlicht. Tussen de vensters bevindt zich een gepolijste natuurstenen gevelsteen met in bas-reliëf de tekst: "PATRONAAT St. JOZEF". Het venster in de rechtse travee op de tweede bouwlaag komt overeen met die van de middentravee. Onder de band bevinden zich op de zolderverdieping in elk travee een smal gedrukt venster met twee tussenstijlen. De bovenliggende tuitgevel wordt bekroond door een hardstenen kruis. De gevel heeft in het midden een keperboogvormige nis op een natuurstenen voetstuk, die geflankeerd wordt door drie smalle nissen. Oorspronkelijk bevond zich in de eerst genoemde nis een beeld van de patroonheilige van het patronaat.
De zijgevels, elk met één Vlaamse gevel in het kapelgedeelte, omvatten vijf traveeën gescheiden door lisenen. In de linkerzijgevel wordt de dakrand doorbroken door gemetselde schoorstenen die op de lisenen staan. In de rechterzijgevel bevinden zich meerdere dubbele tuindeuren met bovenlichten. Naast de in trypletten geordende rondboogvensters van de kapel bevinden zich in de gevels ook grote en kleine rechtgesloten vensters. De grote vensters hebben bovendien een kalf met twee tussenstijlen. De ramen zijn voorzien van meerdere horizontale roeden. Het opgaande werk bestaat uit rode baksteen gemetseld in kruisverband. In de voorgevel wordt bovendien het metselwerk afgewisseld door Noors- of Beiers graniet voor basement en horizontale band. In de kop van de schoorstenen bevindt zich siermetselwerk.
De indeling van het patronaat is als volgt: vestibule, gang en toneelzaal met kleedkamer op de begane grond, kapel met eigen trapopgang en vestibule met sacristie, zangzolder, bovenzaal en bergplaats op de verdieping. Het trappenhuis heeft een granito bordestrap met smeedijzeren trappalen en balustrade in Art- Decostijl en een betegelde lambrizering.
De kapel heeft een opengewerkte kap waarvan de spanten zijn voorzien van trekstaven. In de bovenlichten van beide ingangen, het trappenhuis en in de kapel bevinden zich glas-in-lood vensters. Die in de kapel zijn gebrandschilderd en gedeeltelijk voorzien van figuratief werk met onder andere afbeeldingen van leeuw (Markus) met wereldbol; Lam Gods; Pelikaan; Slang en kruis; Monstrans; Kelk en hostie; Hand van God de Vader met Mannaregen; H. Johannes met Bijbel; Jesus adolescent; H. Franciscus; H. Fidelis; H. Johannes Berchmans en H. Petrus Fourrier). De toneelzaal heeft een podium.
Waardering:
Het patronaatsgebouw is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorisch belang als voorbeeld van de culturele en geestelijke ontwikkeling, namelijk de stichting van patronaten ter verheffing van de jeugdige parochianen, het is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling der patronaten. Het heeft architectuurhistorisch belang wegens de sobere maar doelmatige toepassing van stijlvormen en vanwege de plaats in het werk van de architect. Het heeft in samenhang met de oudere kerk een belangrijke ensemblewaarde. Het is tevens van belang wegens de typologische zeldzaamheid.
(Bron tekst: referentie [22]).

Wilhelminapark 13 en 13a. 1911, Jugendstil, dubbele boven-benedenwoning in opdracht van familie Bernard Pessers-Daniëls. Rijksmonument. Bernard Pessers is zoon van Nicolaas Pessers, aanvankelijk wever, in 1869 oprichter van de firma N. Pessers & Zonen, wolwasserij, vellenbloterij, schapenleer- en wollenstoffenfabriek later omgezet in firma "Bernard Pessers". In het rechterportiek bevindt zich een gevelsteen met de tekst: "Nicolaas Bernard en Henrica Pessers 2 nov. 1911" (de jongste twee van de tien kinderen van Bernard).
(Bron historische foto: RHC Tilburg).
Het drie- tot vierlaagse pand heeft een rechthoekige plattegrond en een plat dak. De gevels zijn opgetrokken uit machinale baksteen met decoratieve onderdelen en een hoog basement van hardsteen. De driedeling van de gevel wordt geaccentueerd door het plaatselijk halfsteens vooruitspringen van de smalle hoekrisalieten en het middendeel met balkon en erker, waarbij ook de uitspringende en inspringende muuropeningen ritmisch verspringen. In het midden bevinden zich twee schuifvensters met hardstenen dorpels, bewerkte lateien en bovenlichten met kleine roedenverdeling in groen glas. Vanaf de dorpels wordt in een gebogen lijn in de hardsteen de aanzet gegegeven tot het vooruitspringen van de hoekpartijen. Op de begane grond hebben deze een getoogd portiek met elk twee kussenpaneeldeuren met een smeedijzeren sierrooster. De deuren naar de bovenwoning hebben een hardstenen trapje met ijzeren leuning. De bovenlichten van de deuren hebben, als alle bovenlichten, een kleine roedenverdeling in groen glas. Boven de deuren bevindt zich een segmentvormige erker met zesdelig raam. In het midden is er een loggia met dubbele deuren en zijramen. De borstweringen zijn van baksteen met hardstenen accenten bij aanzet en hoeken. Op de tweede etage hebben de hoekpartijen een kruisvenstervariant. Het middelste deel heeft een driezijdig erkerraam op hardstenen sierconsoles en een houten kroonlijst op klosjes. Aan weerskanten is het raam voorzien van eenvoudig sierpleisterwerk. Boven de erker is als een luifel een ver uitkragende houten gootlijst geplaatst. De linkerhoek wordt boven het kruisvenster bekroond door een gepleisterde boog met drie sierblokjes. Het rechterdeel heeft nog een extra bouwlaag met een gekoppeld driedelig raam, die een torenachtige bekroning geeft. Sober siermetselwerk en pleisterwerk vormen samen met de piramidevormige spits waarop shingles liggen het hoogste punt van het pand.
Waardering:
De dubbele boven-benedenwoning is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een typologische ontwikkeling. Het heeft archtectuurhistorisch belang vanwege de plaats in het werk van de architect. Het gebouw heeft ensemblewaarde als onderdeel van een groter geheel, dat cultuurhistorisch, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig van nationaal belang is. Het pand is belangrijk vanwege de gaafheid van het exterieur en in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de omgeving. 
(Bron tekst: referntie [22]).

Wilhelminapark 42 en 42a, 1912, café (de Roode Haan) en een woonhuis voor J, Verhoeven expediteur. Nu restaurant de Roode Haan en een fietsenhal met studentenhuis. Gemeentelijk beschermd stadsgezicht (beeldbepalend pand). Foto rechts, omstreeks 1915: v.r.n.l. fotohandel Schmidlin, café-restaurant Wilhelmina, café-restaurant de Roode Haan en hiernaast het woonhuis 42a. 
(Bron historische foto RHC Tilburg).

Wilhelminapark 63-63a, 1913, Jugendstil, zuivelfabriek met woonhuis, melksalon en winkel. Rijksmonument.  De aannemer H. Simons was met fl. 50.756,= de laagste inschrijver. Het is één van de markantste voorbeelden in Nederland van bedrijfsgebouwen in Jugendstil-stijl [13]. Het gebouw is versiert met typische Jugendstil-tegeltableaus van kleurrijke, geglazuurde tegels. In de facade is een steen ingemetseld met "Jos Donders architect". Na een verbouwing in 1994-1995 fungeert het gebouw nu als restaurant en ijssalon (Via Venezia). Delen van het originele interieur zoals tegelwerk, paneeldeuren en houten lambrisering zijn behouden. Foto rechts: eerste steenlegging op 27 februari 1914 door Burgemeester Raupp (vooraan rechts met hoge hoed). 
(Bron historische foto's: RHC Tilburg).
Het tweelaagse pand heeft een langgerekte plattegrond. Tesamen met de voormalige directiewoning heeft het geheel een L-vorm. Op de schilddaken met plat liggen rode tuile-du-Nordpannen. De voorgevel is opgetrokken uit crêmekleurige verblendsteen met rode voegen, de zij- en achtergevels bestaan uit bruine machinale baksteen. De voorgevel heeft diverse hardstenen accenten en ter hoogte van de onder-, wissel- en bovendorpels een dubbele rand blauwgroene baksteen als speklaag. De voorgevel bestaat uit een breed symmetrisch opgezet middendeel en daarnaast de topgevel met fabrieksentree. De brede risaliet is voorzien van een tuitgevel en wordt door lisenen gescheiden en bekroond door een opengewerkte balustrade. De zijdelen hebben op de begane grond een paneeldeur met bovenlicht en op de etage een stolpvenster. Achter de balustrade is een dakkapel met gewelfd dak en kleine roedenverdeling. De begane grond van het middendeel springt naar voren, maar wordt visueel met de zijden verbonden door een glazen lessenaarsdak van het terras. Op de begane grond bevinden zich twee brede etalagevensters. Het balkon hierboven heeft een ijzeren balustrade met geometrische Jugendstil motieven. Naast deopenslaande deuren bevinden zich aan weerskanten twee schuifvensters, alle met glas-in- lood bovenlicht.
De hardstenen lateien zijn van verdiepte decoratie en profielrand voorzien. Hierboven is een tegeltableau geplaatst, met geel fond en rode belettering. Aan weerskanten van de naam: "Coöperatieve Tilburgsche Melkinrichting en Zuivelfabriek" twee wapenschilden. Op deze schilden zijn kruiken, kruis met ploeg en de afkorting C.T.M. aangebracht. Vlak boven dit tableau vijf kleine zolderramen onder aansluitende lateien. De tuitgevel heeft een getrapt hardstenen fries met afgeronde afdeklijst. De voormalige entree heeft een getoogde topgevel, tussen lisenen met gedecoreerde hardstenen kopstukken. Op de begane grond bevinden zich de rechtgesloten houten poortdeuren met panelen en ijzeren deurroosters. Hierboven is een hardstenen plaquette ingemetseld. "Deze inrichting is gesticht in 1914 door M.J. Haan, voorzitter, J.J. v.d. Hout..." (etc.) Op de etage twee stolpvensters en onder de topgevel twee gekoppelde zolderramen. De topgevel is afgewerkt met hardsteen in het fries en een afgeronde daklijst met bolmotief aan de uiteinden. De rechterzijgevel is vrijgekomen na afbraak van het belendende pand en is geheel blind. Links is het pand vastgebouwd aan de voormalige directiewoning.
De achtergevel is deels oorspronkelijk, deels in stijl gewijzigd nadat de achterliggende zuivelfabriek in 1994 werd afgebroken. Er zijn vier, van links naar rechts steeds vooruitspringende delen te herkennen. Achter de fabriekspoort bevindt zich een achterpoort en daarboven een balkon met ijzeren hekwerk en openslaande deuren. Hiernaast een deel met getoogd raam en op de etage een rondboogvenster. Vervolgens een deel met brede deurpartij en daarboven een samengesteld breed raam. Tenslotte volgt het deel, dat aan de achtergevel van de voormalige directiewoning is gebouwd. Op de begane grond twee vensters en een deur; het zadeldak is deels uitgebouwd tot plat dak.
De houten lambrizering, de houten paneeldeuren, het tegelwerk en het parket hebben na te zijn gerestaureerd grotendeels hun oude plaats in het restaurant teruggekregen. Deels zijn deze onderdelen herplaatst in andere gedeelten van het gebouw.
De twee- tot drielaagse directiewoning heeft een langgerekte plattegrond met een knik en wordt bekroond door een hoektoren. Op het afgeplatte schilddak liggen rode tuile-du-Nordpannen. De voorgevel en de rechterzijgevel zijn opgetrokken uit crêmekleurige verblendsteen met rode voegen, de andere uit bruine machinale baksteen. Links bevindt zich een gevelsteen met de naam van de architect, Jos Donders. De hardstenen plint loopt tot de dorpels van hetzelfde materiaal. Het brede middenraam wordt geflankeerd door twee smallere met dezelfde roedenverdeling. Evenals de overige ramen zijn de hardstenen lateien voorzien van verdiepte decoratie en een gewelfde profilering. Op de etage is een stolpvenster met aan weerszijden een schuifvenster geplaatst, waarvan de lateien op elkaar aansluiten. Op de hoek nog een schuifvenster, ook met een glas-in-lood bovenlicht met klaverdrie motief. Ter hoogte van de onder-, wissel- en bovendorpels bevindt zich een dubbele rand blauwgroene baksteen als speklaag. De dakpartij wordt beëindigd door een opengewerkte gemetselde balustrade. Links een liseen met een gedecoreerd hardstenen kopstuk, rechts de torenkamer met getrapt raam, dubbel boogfries en een vierzijdig tentdak met terracotta bolpiron. De rechterzijgevel sluit hierop aan met op de begane grond een smal klepvenster en rechts een vernieuwde deurpartij. Boven deze vensters bevindt zich de doorlopende glazen overkapping op ijzeren stangen van het terras. Op de etage geheel links en geheel rechts een schuifvenster. De toren heeft ook hier een getrapt raam en aansluitend de balustrade. Een dakkapel met getoogd dak en kleine roedenverdeling doorbreekt het dakvlak. De linkerzijgevel heeft aansluitend een blind deel, vervolgens een lang en een iets korter raam op de etage. Hiernaast, in het midden een rondboograam en een rondraam met glas-in-lood, waar zich de trappartij bevindt. Het rondboograam bezit een weergave van onder andere kruiken, kruis en ploeg. Vervolgens, weer verspringend, twee bredere vensters boven elkaar. De achtergevel van het pand wordt hier aan het oog onttrokken door twee aanbouwtjes die bij de fabriek behoorden; een tweelaags onder plat dak en een eenlaags deel onder zadeldak.
Het terras heeft een rechthoekige plattegrond en is verhoogd gesitueerd, met een trapje als toegang. De terrazzo vloer is vervangen door betegeling. Het terras heeft een balustrade van baksteen en ijzer. Boven op de granieten plint bevinden zich hekpalen van lichte verblendsteen met rode voegen en hardstenen gedecoreerde kop. De ijzeren hekwerkjes hiertussen hebben een eenvoudige geometrische decoratie.
Rechts van het terras bevindt zich de poort met smeedijzeren openslaande deuren, die bij de fabrieksingang behoorde. De ijzeren deuren hebben een getoogde bovenzijde die aansluit bij de topgevel van de entree. Het hek staat tussen hoge verblendstenen hekpalen, met afgeronde zijden, hardstenen hoekblokjes en topdecoratie met cirkels, rechthoeken en strepen van hetzelfde materiaal.
Waardering:
Het pand is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorisch belang als voorbeeld van de sociaal-economische ontwikkeling, namelijk de versterking van de industrie en de horeca aan een door parkaanleg en nieuwbouw opgewaardeerde oudere structuur en is tevens van belang voor de typologische ontwikkeling van de melkfabriek met melksalon. Architectuurhistorisch is het pand belangrijk vanwege de stijl, de ornamentiek en de plaats in het oeuvre van de architect. Het pand heeft ensemblewaarde als onderdeel van een groter geheel, dat cultuurhistorisch, architectuurhistorisch en stedenbouwkundig van nationaal belang is. Tenslotte is het gebouw van belang vanwege de gaafheid van het exterieur en in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de stedelijke bebouwing. Het is als voorbeeld van een voormalige melksalon relatief zeldzaam. 
(Bron tekst: referentie [22]).

Willem II straat 49, 1919, gezichtsbepalende verbouwing van de voorgevel van een patriciërshuis in opdracht van Jos Bogaers. (Architect oorspronkelijk gebouw: van Hoof). Jos Bogaers was wollenstoffenfabrikant, gemeenteraadslid en, in 1895,  de eerste Nederlandse autobezitter. Nu Tilburgse Kunststichting, Brabants filmarchief en Podium voor theater en dans. Foto rechts: briefkaart van Jos Donders aan de ijzerbeton maatschappij van Waning in Rotterdam die alle betonijzerberekeningen maakte, leverde en (vaak te laat) installeerde. 
(Het Nieuws van de Dag van 16-10-1896: "Naar aanleiding van ons bericht van 14 dezer, dat een inwoner der gemeente Wieringerwaard een automobile in gebruik heeft genomen, schrijft men ons uit Tilburg, dat de Heer Jos. Bogaers-Swagemakers, aldaar, reeds sedert het vorige jaar in het bezit is van een auto-mobile, welke op een goeden weg 20 K.M. per uur aflegt en in dien tijd 2 K.G. benzine verbruikt").

Willem II straat 62, 1920, patriciërshuis in opdracht van Jos v.d. Brekel uit de Heuvelstraat. Gemeentelijk beschermd stadsgezicht (gemeentelijk monument). Rechts: advertentie uit "de Makelaar" van Maart 2001. In 1920 bewoont Johannes Josephus Martinus van Bommel, boekhoeder en koopman het pand. (zie "Vier eeuwen van Bommel" door Wout van Bommel, 1995,: Religieuzentak IXi)

Goirle, Dr. Keijzerlaan 1 (voorheen Kleuterlaan 1), 1933, kleuterdagverblijf "Kleuterheil".
Uit de Nieuwe Tilburgsche Courant van 30 augustus 1933 bij gelegenheid van de inzegening en opening van stichting Kleuterheil: "Het betreft een kleuterdagverblijf. Voor opname komen in aanmerking kinderen van alle gezindten, welke aan ondervoeding lijden, die door t.b.c. bedreigd worden, zenuwlijdertjes, kinderen met overblijfselen van Engelsche ziekte, geestelijk achterlijken enz. echter nooit zieke kinderen. Met een daarvoor speciaal ingerichte autobus worden de kleuters des morgens van huis gehaald en des avonds weder teruggebracht. Bevordering der gezondheid is het hoofddoel der inrichting, zoodat dus het onderwijs, waaraan ook wel aandacht besteed wordt, op de tweede plaats komt." Burgemeester Vonk de Both spreekt tijdens de opening: "Voor dit doel moet waardeering worden uitgesproken omdat het zoowel  individueele als belangen van maatschappelijken aard behartigt. Al doet de crisis het tegenwoordig wel eens anders schijnen, desniettegenstaande blijft toch nog altijd waar het oude woord dat welvaart en rijkdom alleen verkregen worden door arbeid. Uit die waarheid volgt de conclusie, dat als straks weer betere tijden zijn aangebroken we ook menschen zullen moeten hebben, die geestelijk en lichamelijk met volle kracht arbeiden."

Kaatsheuvel, Gasthuisstraat (voorheen Vaartkant) 30-32, 1910, jugendstil-elementen, doktersvilla "Villa Ottilie" in opdracht van dokter Ruding. Later woonden in dit indrukwekkende pand de schoenfabrikanten Jan Snoeren resp. Wennekes. Dokter Ruding had op deze plek grond gekocht met een grote villa die hij wilde verbouwen. Uiteindelijk besloot hij tot sloop en nieuwbouw waarbij iets van het oude materiaal in de nieuwe villa werd verwerkt. Rond 1925 heeft de Kaatsheuvelse architect Prins het rechterstuk van het pand verbouwd zodat het pand voortaan uit twee woningen bestaat. De verbouwing heeft de stijl in het geheel niet veranderd.
(Bron historische foto's: Eduard Steenbergen).
Elementen chaletstijl. Machinale baksteen met siermetselwerk in ruitvorm. Kruiskozijn met gesneden decoratie en glas-in-lood bovenlichten. Paneeldeur in portiek onder betonnen luifel met glas-in-lood aan weerskanten en glas-in-lood bovenlicht met grof grind betonnen latei. Samengesteld dak met verbeterde Hollandse pannen. Twee erkerramen met asbest leien, voor- en zijgevel. Ijzeren hekwerk van gewalst en gesmeed ijzer. Houten balkon bij nummer 32 en gietijzeren balkon. Gootlijst op gesneden consoles. 
Waardering: vanwege architectonische waarde, van belang wegens markante ligging.
(Bron tekst: referentie [19]).

Kaatsheuvel, Hoofdstraat7-9, 1910, twee woonhuizen onder één kap in opdracht van Jan de Bondt Sprangers.
(Bron historische foto: Eduard Steenbergen).
Overgangsstijl met invloeden van het Rationalisme. De panden bestaan uit een begane grond en een zolderverdieping met een mansarde kap evenwijdig aan de straat. Het dak is gedekt met gesmoorde tuile-du Nordpannen. In het dakschild aan de voorzijde bevindt zich een dakkapel met geknikt zinken schilddak en een ongedeeld venster. In de knik van het dak bevindt zich een goot. In het midden een Vlaamse gevel die wordt afgesloten met een bakstenen ballustrade. De zijgevels zijn tuitgevels met in de nok een schoorsteen. De gevels zijn gebouwd van rode, machinale, baksteen in kruisverband. In de voorgevel bevinden zich in het midden onder een segmentboog twee authentieke toegangsdeuren met segmentboogvormig bovenlicht (glas-in-lood) in een ondiep portiek. Boven de toegangen bevinden zich twee twee segmentboogvormige vensters met kalf.  Jaartal (Anno 1910) boven deuren. Aan beide zijden van de toegangen bevinden zich op de begane grond twee segmentboogvormige ongedeelde schuifvensters met geschilderde aanzetstenen. In de bovenlichten glas-in-lood. Over de gevel loopt een waterlijst die bij de onderzijde van de vensters dienst doet als lekdorpel. Aan de bovenzijde sluit een lijst van geglazuurde steen aan op de aanzetsteen. De gevel wordt afgesloten met een gepleisterd hoofdgestel, waarop een dakgoot rust. 
Waardering: goede voorbeelden van woonhuizen, waarvan de bouwmassa en de detaillering zich in originele staat bevinden, de architectuur invloeden toont van het Rationalisme, evenwichtig van opbouw is en zich kenmerkt door gave verhoudingen en de detailleringen van de gevel zich in originele staat bevinden.
(Bron tekst: referentie [19]).

Kaatsheuvel, Peperstraat 5, 1910, een woonhuis en een winkelhuis (slagerij) onder één kap in opdracht van J. Verhiel. Tot ongeveer 1998 is het pand eigendom geweest en bewoond door de familie Verhiel. De huidige eigenaren hebben het exterieur en interieur zeer goed in de oorspronkelijke staat teruggebracht.
(Bron historische foto: Eduard Steenbergen).
Elementen jugend-stil. Machinale baksteen, verblendsteen, speklagen, gepleisterde plint, hardsteen dorpels. Getoogde schuifvensters met kunststeen sluitsteen met bloemreliëf. Paneeldeur met getoogd bovenlicht en kunststeen sluitsteen met bloemreliëf. Mansardedak, deels topgevel. Pand met doorgetrokken linkertravee met gekanteelde afdekking met tuile du Nord pannen.
Waardering: vanwege detaillering en gaafheid.
(Bron tekst: referentie [19]).

Kaatsheuvel, Peperstraat 24, 1910, winkelhuis in opdracht van Ant. Naaykens de Jong, op de tekening staat op de gevel "manufacturen" en "kleeding naar maat". Op de hoekpunten van het dak staan gebeeldhouwde "pilaren" met jugendstil-elementen. Het pand is al na een paar jaar gekocht door de familie Vloemans waarna het geen winkelfunctie meer had.  Het onderste gedeelte van de prachtige winkelpui met gebogen lijn is verdwenen bij de verbouwing tot woonhuis. De winkelfunctie is pas teruggekeerd met de komst van drogisterij Schlecker. 
(Bron historische foto: Eduard Steenbergen).
Jugend-stil. Machinale baksteen, hardstenen dorpels. Schuifvenster met glas-in-lood bovenlicht en verbindende ontlastingsboog. (Vernieuwde entree bewerkte lateien). Zadeldak met tuile du Nord pannen. Bewerkte kopstukken penanten met ondermeer cirkel-streep decoratie. Fries met gesneden klosjes.
Waardering: vanwege detaillering.
(Bron tekst: referentie [19]).

Kollum (Friesland), 1893, molen Tochmaland, een voormalige houtzaagmolen uit Veendam. Deze werd in Kollum weer opgebouwd door Jos Donders wiens vader iets goedkoper had ingeschreven dan zijn collega uit Kollum.  De drie foto's links geven de situatie uit 2001 tijdens een bezoek van Wout van Bommel (kleinkind Jos Donders); tweede foto van links, links op de foto Wout; derde foto van links: de huidige molenaar Piet Korse. Vierde foto van links is een historische foto vanuit hetzelfde standpunt als de tweede foto van links maar nu uit 1893, links op de foto (onder het kruisje) Jos Donders en  direct rechts naast de molen onder het cirkeltje: Jos. Mathijssen. Foto rechts: aanneemovereenkomst uit 1893 ondertekend door de vader van Jos Donders: Jan Baptist Donders.
Jos. Mathijssen was aannemer en molenmaker werkzaam bij de firma J.B. Donders. In 1904 valt hij op 47 jarige leeftijd bij bouwwerkzaamheden van een stelling van een hoogte van 7 á 8 m in een groot reservoir. De Tilburgse Courant schrijft: "Een der heren Donders bevond zich in het reservoir en zag den val van Mathijssen. De ongelukkige, die als een zeer oppassend en ijverig man bekend staat, laat eene weduwe met 8 kinderen na"en n.a.v. de begrafenis: "Het zij den diepbedroefde weduwe en kinderen een troost een braaf man, een zorgzaam huisvader, een oprecht christen ter laatste rustplaats te hebben gebracht. God schenke de zo zwaar beproefde familie, kracht en steun om dit kruis met onderwerping aan Zijn heiligen wil te dragen".

Oirschot, Rijkesluisstraat 52, 1917, meubelfabriek Teurlincx. De fabriek is een langgerekte shedbouw in baksteen met muurlisenen. Tot eind 2000 in gebruik door meubelfabriek "Teurlincx en Meijers". De meubelfabriek is in 2001 verhuisd naar een indrukwekkend complex aan de autoweg Tilburg - Eindhoven. Het fabrieksgebouw van Jos Donders in het centrum van Oirschot blijft in volle glorie staan en wordt als industrieel erfgoed gerestaureerd.  Bron foto's: Stijn Nuyens (Teurlincx en Meyers).

Vught, Loeffplein 1, 3 en 5, 1924, H. Hart kerk  met pastorie en kostershuis (links: tekening van: Jos Donders). De toren op de tekening is nooit gebouwd. In 1951 is een portaal met toren naar ontwerp van de architecten Bever en Evers toegevoegd. 
De kerk heeft drie beuken met een iets hoger koor met dakruiter en heeft gekoppelde boogramen. De vormentaal is romaniserend. De kosterswoning is met de kerk verbonden door het toegangshekwerk naar het kerkhof. De tweelaags pastorie heeft een tentdak met brede lijstgoot en bakstenen versieringen. (bron tekst: referentie [21]).

Literatuur met referenties naar het werk van Jos Donders:

[1]    "Ach Lieve Tijd, de boeiende historie van Tilburg en de Tilburgers", Waanders Uitgevers, Zwolle, 1993.

[2]   Archief van betonijzer maatschappij van Waning, Rotterdam, Nederlands Architectuur Instituut, Rotterdam

[3]   Beeldarchief, "Teksten bij foto's", Tilburgs Historisch Centrum.

[4]   Bouwarchief, "Gebouwendossiers op adres", Gemeente Tilburg.

[5]    Bouwarchief, "stukken en tekeningen van Brabantse kerken en kloosters", Bisdom 's-Hertogenbosch.

[6]   "Cultuurhistorische waardekaart Noord-Brabant", CDRom, Provincie Noord-Brabant, 's-Hertogenbosch, 2000.

[7]   van Dijk, J.P.W.A.; van Alphen, H.A.C.J.: "Architectuur en stedenbouw in de gemeente Tilburg 1850-1940", Waanders Uitgevers, Zwolle, 2001.

[8]   van Dijk, J.P.W.A.: "Tussen Nijveroord en Besterd: de Nijverstraat", Tilburg, tijdschrift voor geschiedenis, monumenten en cultuur, jaargang 19, nr. 2, 2001.

[9]   van der Eerden, J., Donders, P.W.F., Donders, D.F.A.: "Het Tilburgse geslacht Donders", Stichting Familiearchief Donders, Tilburg, 1996.

[10]   Gorisse, C. (hoofdredacteur): "Tilburg met een verleden, de geschiedenis van Tilburg vanaf de steentijd tot en met de twintigste eeuw", Regionaal Historisch Centrum, Tilburg, 2001.

[11]   Kolman, C.; Olde Meierink, B.; Steuvert, R,: "Monumenten in Nederland, Noord Brabant", Rijksdienst voor de monumentenzorg, Zeist, 1997.

[12]  Michels, J.C.M.: "Architectuur en stedebouw in Noord-Brabant", Waanders, Zwolle,1993.

[13]   "Monumentenlijst gemeente Tilburg, overzichten van de beschermde monumenten in de gemeente Tilburg op grond van de Monumentenwet 1988 of de Monumentenverordening gemeente Tilburg 1997", gemeente Tilburg, 2002

[14]   Nijhof, P.: "oude fabrieksgebouwen in Nederland", Amsterdam/Dieren, uitgeverij de Bataafsche Leeuw, 1985.

[15]   Peeters, R.: "Tilburg in beeld 1945-1980", Boekhandel Gianotten, Tilburg, 1982.

[16]   Peeters, R., Schilders, E.: "Katholiek Tilburg in beeld", Boekhandel Gianotten, 1990.

[17]   Peeters, R., van Gils, J.: "Tilburgers in beeld", Boekhandel Gianotten, Tilburg, 1996.

[18]   Provincie Noord Brabant: "Cultuurhistorische Inventarisatie Noord Brabant, Gemeente Goirle", 1983.

[19]    Provincie Noord Brabant: "Cultuurhistorische Inventarisatie Noord Brabant, Gemeente Loon op Zand", 1991.

[20]   Provincie Noord Brabant: "Cultuurhistorische Inventarisatie Noord Brabant, Gemeente Vught", 1983.

[21]  Provincie Noord Brabant: "Cultuurhistorische Inventarisatie Noord Brabant, Gemeente Tilburg", 1995.  

[22]   Rijksdienst voor de monumentenzorg (RVDZ): "Overzicht objecten uit de objecten data bank, Zeist, 2002".

[23]   Steijns, G.: "Zorgen om Zorgvlied, de verkeken kansen op een fraai "universiteitskwartier", Tilburg, tijdschrift voor geschiedenis, monumenten en cultuur, jaargang 19, nr. 2, 2001 resr. jaargang 20, nr. 2, 2002.

[24]  Voermans, F.: "Van Amerikaansche tot Oirschotsche stoel", jubileumboek Teurlincx & Meijers, Oirschot, 1985.

Nuenen 14 april 2002                   Wout van Bommel
                                               Andoornstraat 16
                                               5672 XB Nuenen  

                                                wout11@chello.nl